Van KVR naar amateurkunstenvergoeding

De federale regering kwam tot een akkoord over de hervorming van de sociale zekerheidsregels voor kunstwerkers. Op de website van Cultuurloket vind je een samenvatting van deze hervorming.

De ‘kunstwerker’ staat centraal

Voortaan spreken we over de kunstwerker. Dat is een persoon die artistiek, artistiek-technisch of artistiek-ondersteunend werk verricht in de kunsten. Denk bijvoorbeeld aan schrijvers en dansers, maar ook aan beeld- en geluidsmonteurs, geluidstechnici, een casting-directeur of een scenograaf. De kunstwerker krijgt toegang tot een set voordeelregels in de sociale zekerheid.

Een nieuw kunstwerkattest, afgeleverd door de Kunstwerkcommissie

Om toegang te krijgen tot de voordeelregels, zal je een kunstwerkattest nodig hebben. Voor de aflevering van dat attest wordt de Kunstwerkcommissie opgericht. De Commissie Kunstenaars verdwijnt. Er zijn drie versies van het kunstwerkattest:

1. Kunstwerkattest

2. Kunstwerkattest plus

3. Kunstwerkattest starter

Je moet je kunstwerkattest aanvragen op het platform Working in the Arts. In die aanvraag moet je een professionele praktijk in de kunsten aantonen. Een professionele praktijk houdt in dat je tijdsinvestering en beroepsinkomsten volstaan om in een deel van je eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. De Kunstwerkcommissie zal hiervoor kijken naar een voorafgaande periode van 5 jaar. Afhankelijk van het type attest moet je aan verschillende minimale voorwaarden voldoen.

De activiteiten die in aanmerking komen, zijn activiteiten die een noodzakelijke (technische / ondersteunende) artistieke bijdrage leveren aan een artistieke creatie of uitvoering. Dat wil zeggen dat, zonder de bijdrage van die persoon, hetzelfde artistieke resultaat niet zou zijn bereikt. De activiteit moet primair artistiek zijn, dus ticket- en drankverkoop, administratie en programmatie, opbouw van een podium of het maken van websites komen bijvoorbeeld niet in aanmerking.

De kunstwerkuitkering houdt nieuwe voordeelregels in de werkloosheid in. De toegangsvoorwaarden worden dus versoepeld en vereenvoudigd. Er wordt ook geen onderscheid meer gemaakt tussen artistieke en niet-artistieke prestaties. De berekeningsregels veranderen ook: onder de nieuwe regels is enkel je verdiende brutoloon van belang. Dat brutoloon wordt dan omgerekend naar een aantal gewerkte dagen. Het oude onderscheid tussen gewerkte dagen en taakloon verdwijnt dus.

Van KVR naar amateurkunstenvergoeding De KVR wordt de amateurkunstenvergoeding (AKV). De AKV is een onkostenvergoeding waarop je geen belastingen of sociale bijdragen verschuldigd bent. De AKV mag enkel gebruikt worden voor artistieke prestaties in opdracht. Artistiek-technische of artistiek-ondersteunende activiteiten komen niet in aanmerking. Enkel natuurlijke personen kunnen met een AKV betaald worden, maar (de naam is wat bedrieglijk) er is geen regel die stelt dat enkel amateurkunstenaars hiervan gebruik kunnen maken. Iedereen (zowel natuurlijke personen als rechtspersonen en feitelijke verenigingen) kan opdrachtgever zijn en via AKV betalen. Wel moeten opdrachtgevers die per kalenderjaar meer dan 100 dagvergoedingen betalen een jaarlijks rapport indienen met een verantwoording van het gebruik van de AKV en een overzicht van klanten en omzet verbonden aan de activiteiten waarvoor de AKV werd gebruikt als betaalmiddel.

Opdrachtnemers en opdrachtgevers moeten zich op het platform Working in the Arts registreren en zullen ook alle betalingen via dat platform moeten registreren. De huidige teksten voorzien dat de AKV minimaal 45 euro en maximaal 70 euro kan bedragen. Daarboven kan een opdrachtgever ook een reële verplaatsingsvergoeding van maximaal 20 euro betalen, maar hiervoor zijn kostenbewijzen nodig.

Opdrachtgevers die per kalenderjaar meer dan 500 euro via AKV hebben betaald, dienen ook een solidariteitsbijdrage van 5% te betalen aan de RSZ.

Wat is de huidige stand van zaken?

Op 23 augustus 2022 werden de nieuwe regels over de kunstwerkuitkering gepubliceerd: die regels zijn vanaf 1 oktober 2022 van toepassing. De nieuwe Kunstwerkcommissie en het WITA-platform werden echter nog niet opgericht en ook de amateurkunstenvergoeding is er nog niet. Die regels moeten nog formeel in wetgeving omgezet worden. De timing daarvan is onduidelijk, maar die regels zouden ten laatste op 1 januari 2024 in werking moeten treden. Wil je weten hoe dit allemaal concreet werkt en wat jouw situatie is? Je kan het webinar herbekijken van het Cultuurloket van 6/09/2022.